Back to the fifties
Ja hoor, ook mijn lagere schoolklas is bezig met de organisatie van een reünie. Het is de mode, nietwaar? Een trend, een hype zelfs. Schoolbank punt en el. Moet je mee oppassen hoor. Net als alcohol maakt Schoolbank meer kapot dan je lief is. Ik zou wel eens willen weten hoeveel relaties zijn gesneuveld als gevolg van een emotioneel weerzien via Schoolbank. En hoe het vervolgens met opgelaaide oude liefdes is afgelopen. Ik weet niet eens hoe het een jaartje geleden begonnen is, maar afgelopen zaterdag mocht ik gastheer zijn van een zelf benoemd organisatiecomité. We praten hier over klasgenoten die van 1956 tot en met 1962 'persoonlijkheidsonderwijs' genoten aan de Hillegomschool in wat toen Amsterdam West was en tegenwoordig Oud Zuid. Toen ik op school zat, had ik geen flauw idee dat op voor die tijd moderne wijze aan mijn persoonlijkheid werd gewerkt. Ik las dat pas vele, vele jaren later in een publicatie.
Hoe dan ook, ik zat met een soort verjaardagsgevoel aan een voor de lunch gedekte tafel te wachten tot mijn voormalige klasgenoten Ina, Loes en Henk zich zouden aandienen. Henk kom ik wekelijks tegen bij de gemeente Almere, maar de beide dames had ik zevenenveertig jaar geleden voor het laatst gezien. Gek eigenlijk, zo'n klas is zes jaar lang je tweede thuis en opeens fladderen de leerlingen die elkaar van ex-kleuter teenager hebben zien worden alle kanten op. Dat zou zomaar een beetje traumatisch kunnen zijn.
De bel ging, de honden sloegen aan, mijn hart sprong op, ik snelde naar de voordeur die al grotendeels ontgrendeld was en even later stond ik oog in oog met Loes. Jawel, zij was het. Onmiskenbaar. Dezelfde trekken als op de klassenfoto die ik als geheugensteuntje op de eettafel had gelegd. Maar of ik haar "in het wild" zou hebben herkend... Ik betwijfel het. We zoenden spontaan, de jaren vielen weg en Loes deed net alsof ik geen spat veranderd was. Daar ging opnieuw de bel. Het was Henk, die ik twee dagen eerder nog had gezien en gesproken. Ik liet me een beetje meeslepen door de situatie en moest zowat de neiging onderdrukken hem om de hals te vallen. Na de lagere school had Henk een tijdje met Loes op het Spinoza Lyceum gezeten in één klas met Jack van Gelder. Wonderlijk, op mijn middelbare school zat Mart Smeets, dus je kunt eigenlijk wel stellen dat onze lagere schoolklas de top van Studio Sport heeft gecoverd. Toen de bel voor de derde keer ging, gaven de honden louw loene. Ze geloofden het wel. Ina betrad het pand. Een doortastende dame en in die zin ook al niets veranderd. We hebben samen geklaaroverd op een gevaarlijk punt in de Aalsmeerweg. Denk niet dat er ook maar één automobilist langs de toenmalige Ineke kwam. Ina had de agenda opgesteld en, net als Loes, haar laptop meegenomen voor een adequate verwerking van hetgeen wij gingen bespreken. Henk en ik zaten er een beetje beteuterd bij zo zonder software. Mannen...
De agenda was nogal uitgebreid, dus we zouden strak gedisciplineerd aan het werk gaan. Nou, daar kwam geen bal van terecht. Moeiteloos gingen we terug naar de jaren '50, het Chiploze Tijdperk, waarin onze trommelvliezen waren ingesteld op het geluid van heiblokken die de basis legden voor nieuwe stadsdelen waar nu op grote schaal wordt gerenoveerd. We struikelden over onze eigen en elkaars herinneringen en steeds als iemand het initiatief wilde nemen om met het eigenlijke doel van de bijeenkomst te beginnen, viel er wel weer een steekwoord dat tot een enthousiaste wolk van herkenning leidde. We zitten nog net aan de goede kant van de zestig, maar aan die eettafel waren we naar voorzichtige schatting een jaar of elf. Ina had een schriftje meegenomen waarin destijds al haar klasgenoten iets hadden geschreven. Mijn tekst begon met "Ik ben Frederikus de Franciscus" waarna een hele reeks namen volgde en de bizarre afsluiting "Woningnood Huis. Adios." Woningnood? Ik was elf! Hoe kwam ik in vredesnaam aan die term? Trouwens, wie had mij het woord adios geleerd?
En toen viel de naam van het meisje dat al onze klasgenoten van weleer haarscherp voor ogen staat. Donata. "Donnie," zeiden Loes en Ina. Enig kind. De zachtheid zelve. Een rolschaatsmeisje. In de nacht van oud op nieuw sliep zij in en ze werd nooit meer wakker. De moeder van een klasgenote kwam bij ons thuis het nieuws brengen. Tja, ik kon mij er niets bij voorstellen, dacht dat ik Donata na de kerstvakantie wel weer op school zou tegenkomen, want kinderen gaan niet dood en klasgenootjes al helemaal niet. Met Donata's hartsvriendinnetje Bartha mocht ik de klas vertegenwoordigen tijdens de uitvaart op Driehuis Westerveld. We kwamen in een mist van peilloos verdriet en wanhoop terecht. Ik herinner mij een opa die God vertwijfeld vroeg waarom Hij niet hem in plaats van zijn kleindochter tot zich had genomen. Ja, die opa is onuitwisbaar in mijn ziel geëtst. Naar het schijnt is Donata's moeder nog geruime tijd naar de Hillegomschool gelopen om haar dochter af te halen. Ik ben blij dat ik dat toen niet wist.
We hebben toch nog een behoorlijk deel van de agenda kunnen afwerken. Bijvoorbeeld het punt dat Donata, op de een of andere manier, bij die reünie zal zijn. Daar hoefden we weinig woorden aan te wijden.