Uri Geller naar Ajax?
Uri Coronel, van de gelijknamige commissie, is een clubman in hart en nieren, maar de enige die het beleid bij Ajax kan ombuigen is Uri Geller. Zelfs Cruyff zou er zijn tanden op stuk kunnen bijten. En waarom? Heel simpel, omdat het rapport van de commissie Coronel allerminst pasklare aanbevelingen biedt voor een nieuwe Gouden Ajaxperiode. Het heeft wel inmiddels tot een babylonische spraakverwarring geleid.
Voetballers zijn meestal geen grote lezers. Dat is te merken nu het rapport op tafel ligt. Er wordt naar hartelust geraaskald waarbij, zoals in de voetballerij de gewoonte is, de waan van de dag regeert. Het spijt me voor de commissie, die ongetwijfeld enorm zijn best heeft gedaan, maar volgens mij bewijst het werkstuk dat voetballers ook geen grote denkers zijjn. Als ik het goed begrepen heb, gaat het rapport over het beleid dat de afgelopen tien jaar bij Ajax is gevoerd. Nou, dat was een ramp, concludeert de commissie. Slechts drie keer kampioen van Nederland in die periode, een handjevol bekers en een teloorgang op Europees niveau. Aan de top staat een Fontein die ijswater spuit, de technisch directeur mist autoriteit en de trainers omringden zich met voetbalharken die niettemin miljoenen kostten. Ajax heeft zijn geld letterlijk op de bank. De club moet worden teruggegeven aan de supporters, want bovenop het sportief en technisch falen ontbeert Ajax warmte.
Pittige conclusies, maar de vraag is of zij op de juiste feiten zijn gebaseerd. Ik denk het niet en ik hoef ter ondersteuning van die opvatting slechts één naam te noemen: Arie van Eijden. Hij was in de door de commissie onderzochte periode vierenhalf jaar algemeen directeur van Ajax. Toen hij afscheid nam, kon hij terugkijken op twee landskampioenschappen, twee nationale bekers en vier keer deelname aan de Champions League. Niettemin wordt het directeurschap van Arie van Eijden gemakshalve tot de periode van neergang gerekend.
Maar er is meer. Ik herinner mij dat ik op 11 september 2001 een afspraak in de Amsterdam Arena had met Arie van Eijden voor een interview. Ik werkte toen nog voor de zaterdagse kleurenbijlage van De Telegraaf. Om de file te ontlopen, ging ik vanuit Almere met de bus. Het was prachtig weer. Arie stak in een goed humeur. Er kwam koffie op tafel en het duurde niet lang of Arie sprak bevlogen over zijn passie: Ajax. Die functie van algemeen directeur was voor hem niet zomaar een baan. En hij werkte al evenmin aan een 'product'. Nee, hij genoot het grote voorrecht aan het roer te mogen staan van zijn ware voetballiefde. Een supporter leidde Ajax in die dagen.
Ik kan me de inhoud van het gepubliceerde interview uiteraard niet precies herinneren, maar ik weet zeker dat Arie van Eijden op 11 september 2001 een lans brak voor precies dezelfde dingen die nu in het rapport van de commissie Coronel staan. Hij wilde dat de club meer warmte ging uitstralen. Hij wilde meer aandacht besteden aan de vele vrijwilligers die zich met hart en ziel voor Ajax inzetten. Hij wilde de supporters het gevoel geven dat zij er werkelijk toe deden. Kortom, in zijn kantoor in de Arena legde Arie van Eijden die dag een blauwdruk neer voor het rapport dat ruim zeven jaar later zou verschijnen. Een rapport dat ietwat gemakkelijk door tien vrij gevarieerde jaren heenfietst en dat inmiddels een prooi is geworden van persoonlijke aanvallen op functionarissen, waaruit eens temeer blijkt dat scherp denken inderdaad niet bij de voetballerij hoort. Johan Derksen mag bij Pauw & Witteman verschijnen om, als quasi deskundige, Ajax' algemeen directeur, Maarten Fontein, maar dan ook volledig de grond in te boren. Uiteraard zonder deugdelijke argumenten, laat staan met iets wat zelfs maar in de buurt komt van een door de feiten geschraagde analyse. Als ik die zelfingenomen sprekende nepsigaar hoor bazelen, bekruipen mij gevoelens van deernis en plaatsvervangende schaamte. Goeie genade, wat is die man een karikatuur van zichzelf geworden.
Het zou over structuren moeten gaan, niet over mensen. Er zou met een hoge mate van nuchterheid over de aanbevelingen van de commissie moeten worden gediscussieerd, niet met hysterie. Er zou zelfs met enige reserve naar de commissie moeten worden gekeken, want die bestaat grotendeels uit mensen die kind aan huis zijn bij Ajax en die daardoor wellicht niet altijd de vereiste afstand kunnen nemen.
Maar dat alles is in de voetballerij teveel gevraagd. Het kwekt en kwaakt dat het een aard heeft. En er zullen dan ook wel een paar hoge bomen sneuvelen. Waarna de wind vrij spel heeft. En het alsnog goed komt met Ajax. Niet dankzij de aanbevelingen in het rapport, maar omdat het nu eenmaal historisch gezien altijd goed komt met Ajax.
Na het interview met Arie van Eijden stond ik in afwachting van de bus op de Daalwijkdreef van een heerlijk nazomerzonnetje te genieten. Toen ik in Almere was aangekomen en met mijn auto over de Veluwedreef reed, belde mijn oudste dochter op met de vraag wat er in vredesnaam met de wereld aan de hand was. Ik had geen flauw idee. Zij vertelde mij dat een vliegtuig de Twin Towers was binnengevlogen. Ik scheurde naar huis en liet mij een uurtje of twintig aan mijn televisietoestel kluisteren.
Voetbal is zo betrekkelijk.