Leve de lachende dominee
Hè, hè, Freek was eindelijk weer de oude. Niet omdat hij pas vijfenzestig is geworden. Nee, Freek gaf op nieuwjaarsdag een ouderwetse oudejaarsconference, waarmee hij met kop en schouders uitstak boven de dappere pogingen van Jan Jaap en Guido. Bij Jan Jaap had ik het idee dat hij er even in moest komen, maar dat duurde net zolang als ik naar de show keek. Ik heb geloof ik niet één keer gelachen. En Guido? Hoe zal ik het formuleren? Binnen de grachtengordel zullen ze tegen elkaar zeggen dat Jan Jaap de beste was en stilletjes denken: maar om Guido heb ik gelachen.
Met het stijgen der jaren begon Freek zich hoe langer hoe meer te ontpoppen als een dominee, die bij elke Belangrijke Gebeurtenis met die wat gorgelende Grote Denkerstem op tv kwam vertellen hoe wij daar over moesten denken. Ik bedoel, er ging geen oorlog voorbij of Admiraal Freek becommentarieerde hem. Daarom was ik zo blij met zijn oudejaarsconference. De oude Freek was terug. Volgens mij had hij er zelf ook lol in. Freek dus. Wat mij betreft elk jaar. De anderen hebben kun kans gehad en worden vriendelijk bedankt voor de moeite. Jan Jaap van der Wal is bijzonder leuk in een programma als 'Dit was het nieuws', maar ik vind het een tikje gênant als hij zichzelf de rol van Nationale Filosoof toedicht. Kom op kerel, je bent cabaretier. We willen lachen en jij houdt de lach beperkt tot de titel van je programma, omdat je zoveel wijsheden te verkondigen hebt. Dat Louis van Gaal z'n kop moet houden over Obama. Alsof we dat niet allang wisten. En dat het zo ontzaglijk moeilijk parkeren is in Amsterdam. Dat is nog eens nieuws! Nee, dan Freek. Die maakt van het gepiel met de parkeermeter een slapstick. Jan Jaap denkt dat hij ons een spiegel voorhoudt, maar het is het geraamte van een spiegel zonder glas en het enige dat we er in zien is het iets te zelfgenoegzame konterfeitsel van Jan Jaap van der Wal.
Doe nou in het vervolg gewoon één oudejaarsconferentie bij de publieke omroep, geschreven en gespeeld door Freek de Jonge. En als Freek een jaartje wil overslaan, mag Youp van 't Hek het weer eens proberen. Ik ben niet zo gek op hem, maar Freek zelf zei ooit over Youp: "Hij speelt mij goed." Second best is nog altijd beter dan de rest. Bij de commerciëlen mag Guido blijven. Hij maakt gewoon een recht toe recht aan programma over wat er in het bijna voorbije jaar is gebeurd. Ik heb gelachen en niet alleen om die onweerstaanbare blik van ik kijk met m'n rechteroog in je linker broekzak, die hij zo meesterlijk gebruikt. Er waren echt een paar leuke grappen bij en Guido was in ieder geval niet aanmatigend, zoals Jan Jaap met zijn diepzinnigheid als van een haaienvin.
Vroeger had je één meester in de oudejaarsconference en dat was Wim Kan. Maar die had niet altijd zin en er gingen jaren voorbij dat we zonder Wim de jaarwisseling moesten doorkomen. Toch had dat wel iets, want àls de VARA Wim Kan had overgehaald om weer eens op de radio te 'verschijnen', keek het hele land daar naar uit. Bij ons thuis zaten we dan op oudejaarsavond aan de radiodistributie gekluisterd. En de volgende dag herhaalden we de leukste grappen tegenover elkaar, zodat we twee keer lachten voor de prijs van één grap. Die verwachting, dat uitkijken naar... Dat gaat tegenwoordig niet meer. Wij willen het nu en dan moet het er niet alleen meteen zijn, maar het moet ook gedupliceerd worden in verband met de kijkcijfers. En zo devalueren we alles wat goed is tot middelmaat. Oeps, dat klinkt haast filosofisch en ik wil niet de pot zijn die de ketel verwijt etcetera.
Ik zal mijn conference kort houden. Ik wens u een bijzonder fijn jaar.