Louis: de totale mensch
Louis van Gaal heeft een boek geschreven. Nou ja, het schrijfwerk is verricht door Robert Heukels, maar dat is een onbetekenend detail. Je zou kunnen zeggen dat Robert Heukels de grote eer te beurt is gevallen het geniale gedachtegoed van Louis in woorden te mogen vatten. Niet omdat Louis dat niet zelf en veel beter zou kunnen, maar de man is nu eenmaal druk bezet. Er hoeft echter geen misverstand over te bestaan dat het boek van Louis ook echt zijn geesteskind is, want hij heeft zich met alle facetten van de uitgave bemoeid.
Ik weet dat omdat Louis op de dag dat Barack Obama de Nobelprijs voor de vrede kreeg, het medialandschap in ons land volledig beheerste. Ik hoorde hem 's ochtends bij de EO op de radio, 's avonds zag ik hem bij De Wereld Draait Door en een uurtje voor middernacht schoof hij aan bij Pauw & Witteman. Louis vertelde heel bescheiden dat hij zich niet alleen met de inhoud van het boek had bemoeid, maar ook met de vormgeving en zelfs met de prijsstelling. Het boek bestaat, voorzover ik dat kon waarnemen, uit twee banden die in een cassette kunnen worden geschoven. Het hele zwikkie kost 48 euro en 90 cent, als ik Louis goed heb begrepen. ik weet niet of de uitgever daar nou zo blij mee is. Voetbalpubliek staat al niet bekend om een voorbeeldige literaire interesse, dus 17 euro 95 is wel zo'n beetje het maximum. En dan moet het boek ook nog handzaam zijn en niet te moeilijk geschreven. Een pakkende titel kan bovendien geen kwaad. Iets als 'Louis geeft Duitse(rs) les' met als subtitel 'Een Hollandse meester tussen lederhosen en braadworst'. Dat soort titels pakt het voetbalvolk. Maar de uitgever had het dit keer niet voor het zeggen. Het zou mij niet verbazen als hij dat, ondanks de enorme publiciteit, zal bezuren.
De twee banden behelzen een autobiografie en een soort voetbalfilosofisch werk, waarin Louis "het totale mensprincipe" beschrijft. Eerlijk gezegd krijg ik bij het woord 'totale' altijd een lichte jeuk, tenminste als het op deze manier gebruikt wordt. Het totale mensprincipe... Vreemd, het brengt een huivering bij mij teweeg, maar dat komt door een soort geschiedenisallergie. Ik vraag me af of Louis zich rekenschap heeft gegeven van de weerzin die in het moderne Duitsland tegen begrippen met 'totale' er in bestaat. Dat woord is in een niet al te ver verleden bij onze oosterburen behoorlijk misbruikt. Gelukkig legde Louis zowel bij Mooie Matthijs als bij Captain Peacock en de correcte Witteman uit wat hij met zijn totale mensprincipe bedoelt. Louis kijkt niet uitsluitend naar voetbalkwaliteiten, nee, hij heeft ook een scherp oog voor de mensch achter de voetballer. Ik denk niet dat ik overdrijf als ik beweer dat Louis niet alleen voetbaltrainer is, maar ook psycholoog, maatschappelijk werker, relatietherapeut, ja wat al niet? De totale voetbalmensch moet ook door een totale voetbalgoeroe worden geleid, anders heeft het geen zin. Voor Willem van Hanegem is er dus geen plaats bij clubs die de filosofie van Louis, Sigmund van Gaal omarmen. De Kromme was een groot bewonderaar van Ernst Happel. Die Oostenrijker zei niet zoveel, ook niet als hij met een borreltje en een sigaretje zat te klaverjassen. Maar als hij eens uit de hoek kwam, waren zijn woorden meestal raak. "Kein keloel fussballen," zul je niet uit de mond van Louis horen, maar het is wel een legendarische kreet van Ernst Happel. Drie woorden die eigenlijk nergens op slaan, maar die je toch meteen begrijpt.
Ik moet opeens denken aan een reportage over Louis van Gaal en Willem van Hanegem, die twee ploegen met verstandelijk beperkte kinderen coachten. Ze deden allebei enorm hun best, daar niet van. Louis zocht het, wellicht vooruitlopend op zijn totale mensprincipe, in een tactisch praatje waar de voetballertjes zo te zien geen bal van snapten. Willem keek eens om zich heen, wreef zijn eerljke werkmanshanden warm en zei: "Ga maar lekker rennen, anders krijg je het koud."
Het totale mensprincipe. Ik denk niet dat ik dat boek ga kopen.